سفارش تبلیغ
صبا ویژن
درباره وبلاگ


لوگو

آمار وبلاگ
  • بازدید امروز: 6
  • بازدید دیروز: 0
  • کل بازدیدها: 19656



در کجای حقیقت





img/daneshnameh_up/c/c6/Cristal.png

بلور شکلی از ماده جامد است که در آن مولکولها ? اتمها و یونها با
آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار دارد . تکرار این آرایش منظم در سه جهت
فضایی سبب بزرگتر شدن بلور می شود . نظم بیرونی بلورها ? بر اثر نظم درونی
آنهاست. بدلیل همین نظم ? سطحهای خارجی بلورها صاف و هموار هستند . این
سطحهای صاف با یکدیگر زاویه هایی می سازند که اندازه های آنها در بلورهای
یک ماده همواره ثابت است . یکی از راههای تشخیص بلورها ? از یکدیگر اندازه
گیری زاویه بین سطحهای آنهاست . بلورها به شکلهای مکعب ? منشور ? هرم و
چند وجهی های مختلف هستند و معمولا" سطحها و زاویه های هر شکلی از آنها
مشابه و قرینه یکدیگرند.
تصویر

تبلور

بلورها بر اثر تغییر فشار و دما در محلولها ? مواد مذاب ? مواد جامد و بخار بوجود می آید . مثلا" بر اثر کاهش دما بلورهای برف ? از ابر و بلورهای نمک طعام از آب شور دریاچه های نمکی جدا می شوند . غلظت آب این دریاچه های شور ? بر اثر تبخیر یا کاهش دما ? به حالت اشباع و فوق اشباع در می آید و بلورهای نمک از آن جدا می شود . بلورهای تشکیل دهنده سنگهای آذرین از سرد شدن ماگما ( سنگهای ذوب شده درون زمین ) به وجود می آیند . بلورهای سنگهای دگرگونی مانند سنگ مرمر از تاثیر دما و فشار زیاد بر سنگهای دیگر شکل می گیرند . به فرآیند تشکیل بلورها تبلور گفته می شود .
هنگامی که دما یافشار تغییر می کند و یا تبخیر روی می دهد و شرایط
مناسب تبلور ایجاد می شود ? اتمهای مواد به یکدیگر می پیوندند . این اتمها
معمولا" در اطراف ذرات موجود در محیط جمع می شوند . این ذرات هسته تبلور
نامیده می شوند . هسته تبلور از ذرات ناخالص یا بلورهای خرد شده یک ماده
تشکیل می شود . گاهی نیز شماری از اتمهای ماده اصلی کنار هم قرار می گیرند
و هسته تبلور را می سازند . اتمهای دیگر نیز به تدریج در اطراف این هسته جمع می شوند و با آرایشی منظم در کنار یکدیگر قرار می گیرند . کوچکترین
واحد ساختاری منظم هر بلور را سلول اولیه آن بلور می نامند .

تصویر

دستگاههای بلورشاختی


در طبیعت شکل سلول اولیه در بلور کانیهای مختلف تفاوت دارد . به طور
کلی شش نوع سلول اولیه در نتیجه شش نوع بلور کانی وجود دارد . هر یک از
این شش نوع بلور متعلق به یک دستگاه بلور شناختی است . دستگاههای بلور
شناختی عبارتند از (مکعبی ?مربعی ?راست لوزی ?تک شیب ?سه شیب ?. شش وجهی .
در دستگاه مکعبی هر سه محور ( سه جهت فضایی ) یا هم مساوی و بر هم عمود هستند مانند بلورهای نمک طعام و سولفید آهن .


دستگاه مربعی

:فقط دو محور با هم مساوی هستند اما اندازه محور سوم با آنها یکی
نیست . این سه محور نیز بر هم عمود هستند . در این دستگاه ساده ترین بلور
به شکل منشور است که سطح قاعده آن مربع است مانند بلورهای اکسید قلع و
اکسید تیتان .

دستگاه راست لوزی

:محورها نا مساوی اما بر یکدیگر عمود هستند . ساده ترین بلور در
این دستگاه منشوری است که قاعده آن به شکل لوزی یا مستطیل است . مانند
بلورهای گوگرد و کربنات کلسیم .

تصویر

دستگاه تک شیب

:سه محور نابرابرند و دو تا از آنهابر هم عمودند مانند بلورهای میکا? تالک و گچ آبدار.

دستگاه سه شیب

:سه محور نابرابرند و هیچیک بر هم عمود نیستند . در بلور ساده سه
شیب همه وجه ها متوازی الاضلاع هستند . مانند بلورهای گروهی از فلدسپاتها
.

دستگاه شش وجهی

:چهار محور وجود دارد که طول سه محور آن برابر است . این سه محور
در یک صفحه قرار دارندو با هم زاویه 120 درجه می سازند . محور چهارم عمود
بر آنهاست مانند بلورهای کوارتز .

در هر یک از دستگاهها ? بلورها را بر اساس تقارن موجود در آنها به رده هایی تقسیم
می کنند . در شش دستگاه بلور شناختی 32 رده بلوری تشخیص داده شده است .
هنگام تشکیل بلورها ? اگر فضا و زمان و شرایط مناسب وجود داشته باشد
بلورهای درشتی بوجود می آیند . این بلورها را بصورت تک بلور می توان
مشاهده و بررسی کرد و رده و دستگاه بلور شناختی آنها را مشخص کرد . اگر
شرایط مناسب نباشد ? بلورها به اندازه های کوچکتر و بصورت مجموعه ها و
توده های ریز تشکیل می شوند . گاهی بلورها به قدری ریزهستند که نمی توان
آنها را با چشم دید و برای مطالعه آنهاازذره بین ?
میکروسکوپهای نوری و الکترونی و اشعه ایکس استفاده می شود .


موضوع مطلب : تبلور


پنج شنبه 88 بهمن 8 :: 10:49 صبح :: نویسنده :